Propaganda en manipulatietechnieken in ons huidige informatietijdperk

Zou je het doorhebben als je werd gemanipuleerd? Denk je nog zelf na over essentiële onderwerpen of wordt jouw zienswijze volledig bepaald door de media?


In het kort

Doe een stapje terug uit het informatieveld waarin je je begeeft en probeer het nieuws met open-mind en vanuit meerdere perspectieven te benaderen. Neem daarbij de geleerde manipulatietechnieken van dit artikel in ogenschouw en tracht te achterhalen wie er belang hebben bij een eventueel naar voren geschoven oplossing. Wees content met twijfel en onzekerheid en sta open voor nieuwe inzichten. Durf hierbij voorbij de gestandaardiseerde media en genormaliseerde status quo te kijken.

Om maar gelijk met de deur in huis te vallen. De meeste mensen zullen niet geloven dat zij gemanipuleerd kunnen worden. De gemiddelde mens voelt zich daar simpelweg te intelligent voor. Toch is manipulatie alom aanwezig in ons huidige informatietijdperk. Maar wat is manipulatie nu eigenlijk precies? Op het internet zijn hierover verschillende definities te vinden. Hieronder de definitie volgens Wikipedia:

''Manipulatie is een vorm van beïnvloeding waarbij misleidende methoden gebruikt worden om een ander te overtuigen om tot een bepaalde perceptie of handeling te komen.''

Op ecyclo.nl worden ook ''het ongemerkt beïnvloeden'' en ''slinkse wijze beïnvloeden'' genoemd als definitie.

Manipulatie in reclames

Manipulatie komt in reclames veelvuldig voor. Wie is er bijvoorbeeld niet opgegroeid met de welbekende leuze: ''4 uur, Cup-a-Soup, dat zouden meer mensen moeten doen''. Deze reclamecampagne is er op meesterlijke wijze in geslaagd om het tijdstip 4 uur te koppelen aan een kopje soep.

Een kaal feit als een tijdstip is echter geen relevant argument om een kopje soep te nuttigen van een bepaald merk. Toch denkt men bij dit tijdstip aan Cup-a-Soup omdat de associatie met het merk in het onderbewustzijn terecht is gekomen.

Het onderbewustzijn

Over het onderbewustzijn kan een heel boek worden geschreven. Onderstaand toch een poging dit begrip kort en helder te beschrijven. Voor het gemak maken we voor nu onderscheid tussen het bewuste en het onderbewuste.

Het bewuste gedeelte of het bewustzijn neemt waar, beleeft en ervaart. Dit omvat alles waarvan jij besef hebt. Deze acties stuur je bewust aan door middel van je eigen wil.

Het onderbewuste kan men ook definiëren als het tweede bewustzijn. Hier worden waarnemingen en ervaringen wel waargenomen, maar onbewust. De waarnemingen komen wel binnen, maar dit wordt niet bewust opgemerkt. Daarnaast zitten er in het onderbewustzijn ook gedachtes, vaardigheden en ervaringen die ooit zijn opgedaan, maar nu op de automatische piloot gaan. Neem als voorbeeld het schakelen tijdens het autorijden. Ooit deed je dit bewust, maar na verloop van tijd is dit een automatisme geworden.

Om je beter te kunnen wapenen tegen al het informatiegeweld is het van belang om te snappen dat er talloze boodschappen in het onderbewustzijn terecht komen. Vanuit dit onderbewustzijn kunnen allerlei gedragingen, emoties en gevoelens ontstaan die jouw keuzes in het leven kunnen beïnvloeden. De ''zogenaamde''  behoefte aan een kopje soep om 4 uur bijvoorbeeld.

Hoe gemakkelijk jouw gedachtes ''ongemerkt te beinvloeden zijn'' laat Victor Mids (Mindf*ck) perfect zien in onderstaande video, waarin hij gebruik maakt van een mediamanipulatietechniek genaamd subliminal messaging ofwel het op slinkse wijze invoegen van een boodschap.

Hoe weet je of je gemanipuleerd wordt?

In voorgaand filmpje is duidelijk geworden dat er technieken bestaan die ongemerkt kunnen doordringen tot het onderbewustzijn. Hoe weet je nu zeker dat jij je niet onbewust laat manipuleren door de media? Heb je bijvoorbeeld ooit een van de volgende psychologische technieken/ middelen bestudeerd?

propaganda, hypnose, copywriting, verkooptechnieken, overtuigingstechnieken, neurolinguïstisch programmeren (NLP), subliminale boodschappen, reclame, advertising, psychologische operaties (psy-ops), psychologische manipulaties, lichaamstaal, framing, agenda setting, afleidingsstrategie, probleem-reactie-oplossing, gradatiestrategie, emotiemarketing, ordo ab chao (orde uit chaos), censuur, shadowbanning (schaduwverbod), clickbait, demonisering, framing, ridiculisering, kracht van herhaling, creatie van een (gezamenlijke) vijand, bevooroordeelde peer reviews, statistische manipulatie, ad hominem (op de man spelen), cherrypicking, inzet van experts, inzet van beroemdheden/ influencers, inzet van 'de gewone man', klassieke conditionering (pavlov-effect), valse beschuldigingen, valse tweedeling/ dilemma/ dichotomie (zwart-wit-denken), gish gallop, overgeneralisatie

Als het antwoord nee is, zou de volgende vraag zijn: Hoe goed denk je dat je jezelf hier momenteel tegen kan verdedigen? Hoe zou je zelfs maar weten of je wordt gemanipuleerd?

In het artikel 'Alle manipulatie- en mediatechnieken in één groot overzicht. Zo vormen ze jouw mening' staan alle technieken uitvoerig beschreven. Een goede eerste stap om jezelf te wapenen tegen al het informatiegeweld.

Ongelijk speelveld

Om bovenstaande vragen te kunnen beantwoorden is het allereerst van belang om in te zien dat we ons in een ongelijk speelveld begeven.

Dit kan het beste worden weergegeven aan de hand van een voorbeeld. Speel je met jouw lokale voetbalteam tegen een gelijkwaardig team uit dezelfde competitie dan bestaat er een goede kans dat je die wedstrijd winnend zou kunnen afsluiten. Speel je echter tegen een professioneel voetbalteam dan zal deze kans nihil zijn. Het verschil in kwaliteit zal door het professionele team namelijk direct worden aangetoond. Het professionele team heeft simpelweg de beschikking over meer geld en betere middelen om de wedstrijd te winnen (denk aan betere spelers, trainers en faciliteiten).

Om dezelfde reden is het voor een ervaren kickbokser vrij gemakkelijk om de vloer aan te vegen met iemand die ongetraind is. Het gebrek aan vaardigheden zal direct aan het licht worden gebracht. Hetzelfde kan worden gezegd over iemand die zich niet bewust is van psychologische technieken. Als je de techniek niet kent, is de effectiviteit ervan dodelijk.

Wat we hieruit kunnen concluderen is dat de leek niet beschikt over dezelfde mogelijkheden als de professional. Of het nu gaat om sport, handel, psychologie, kunst, techniek of media. De professional heeft een aanzienlijk voordeel. De vraag rest nu: Hoe kunnen wij ons hier tegen wapenen? (ofwel hoe creëren we een eerlijker speelveld en hoe zorgen we ervoor dat we massaal de kleur in een boodschap gaan herkennen?)

Bewustwording

Zoals aan de ene kant van het spectrum onwetendheid kan leiden tot de ondergang van je authentieke zelf, zo kan bewustwording helpen om gefundeerde beslissingen te maken op basis van vrije wil. Bewustwording helpt dan ook om jezelf te kunnen wapenen tegen het psychologische informatiegeweld. Wanneer je begint te begrijpen en herkennen wanneer psychologische technieken tegen je worden gebruik, heb je een kans om dit teniet te doen en het speelveld te neutraliseren. Ben je je niet bewust van de psychologische mediamanipulatie dan bestaat de mogelijkheid dat je jouw vrije wil overgeeft aan een persoon, groep of agenda, die wellicht niet het beste met jou voorheeft.

De gevestigde mediabedrijven zullen de stap naar een eerlijker speelveld helaas niet willen maken. Enerzijds omdat zij te diep in hun eigen bubbel/ fuik zitten en anderzijds omdat er enorme belangen spelen die simpelweg te machtig zijn om nog uit de gevestigde (social) media te kunnen weren. En een onafhankelijk orgaan dat onze media controleert? Tegenwoordig worden we overspoeld door zogenaamde factcheckers, een nobel idee, maar deze factcheckers zijn helaas onderhevig aan dezelfde problematiek als hierboven beschreven.

Verwachten dat de informatievoorziening beter zal worden vanuit de gevestigde media of gesponsorde factcheckers uit dezelfde hoek is een illusie. De grootste winst zal worden geboekt wanneer men zich bewust wordt van de op grote schaal toegepaste mediamanipulatie. Door deze bewustwording zal men in staat zijn de gekleurde informatie beter te plaatsen waardoor de in-perspectief-geplaatste-informatie minder kans heeft om ongemerkt door te dringen tot het onderbewustzijn.

De publieke opinie

Mensen worden via de media voortdurend psychologisch aangevallen door o.a. bedrijven, goede doelen, beroemdheden, politici, influencers en lobbygroepen. We worden constant beïnvloed en gemanipuleerd om producten aan te schaffen, overheidsbeleid te steunen of een bepaalde ideologie aan te nemen als de standaard.

In een ideale situatie zou de media objectief en onafhankelijk verslag doen van nieuwswaardige gebeurtenissen. Hierbij zou een journalist zich niet moeten laten leiden door de voorkeuren van zijn of haar organisatie of een zogenaamd politiek correct standpunt. Toch komt het voortdurend voor dat de media bepaalde opvattingen systematisch uitvergroot en andere perspectieven negeert.

War on Terror

Een goed voorbeeld van een sterk staaltje sturing van de publieke opinie is de berichtgeving voorafgaande aan de Irak-oorlog. Deze oorlog was onderdeel van de zwaar gepropageerde ''War On Terror'' en werd gestart op basis van de aantijging dat Saddam Hoessein massavernietigingswapens zou bezitten. In onderstaande compilatie is goed te zien hoe politici de media gebruikte om het gevaar van terrorisme te benadrukken. De publieke opinie werd hiermee gestuurd richting pro-war om de oorlog in Irak te kunnen legitimeren. Zonder de angstcampagne had er naar alle waarschijnlijkheid geen consensus ontstaan voor het binnenvallen van zowel Irak als Afghanistan en zou het voor de overheid niet mogelijk zijn geweest om deze landen binnen te vallen.

Uiteindelijk werden er geen massavernietigingswapens gevonden en bleek de grondslag voor deze oorlog niet te kloppen. Het is een oorlog geweest die vooral goed was voor de wapenindustrie, oliemaatschappijen en de financiële sector, maar desastreus voor de miljoenen oorlogsslachtoffers, het land en milieu.

De Irak-oorlog is een van de grootste mediaschandalen van onze tijd. Hier werd voor veel mensen duidelijk dat de media niet onafhankelijk, transparant en eerlijk zijn. Maar het schandaal gaat verder dan alleen de media. Politici die destijds de angst voor terrorisme met veel enthousiasme verkochten aan het publiek blijken een dubbele agenda te hebben gehad. Uit allerlei onderzoeken is gebleken dat de regering Bush al ver voor de zogenoemde ''War On Terror'' plannen had voor een oorlog met Irak. Zie hieronder wat ex-generaal Wesley Clark hierover te zeggen heeft. Clark ging met pensioen als een viersterren-generaal en ontving vele Amerikaanse en internationale onderscheidingen voor zijn verdiensten.

Zoals gezegd heeft de Irak-oorlog voor een hoop mensen de ogen geopend. Politiek en media uit de Verenigde Staten en Groot Brittannië hebben een zichtbaar vuil spelletje gespeeld met het Westerse volk. Maar ook de Nederlandse media en politici hebben tijdens dit schandaal aangetoond over weinig ruggengraat te beschikken. Onze media maakte zich schuldig aan rücksichtslos kopieergedrag en de zittende beleidsbepalers in onze regering zijn gezwicht voor de fairytales van de Amerikaanse (deep state) lobby.

Snelcursus: How to sell a pandemic/ vaccin?

Een recenter voorbeeld van massale mediamanipulatie wordt in onderstaande video haarfijn besproken door de ''Belgische Jaap van Dissel'', Marc van Ranst. In zijn lezing van 22 januari 2019 licht hij van begin tot eind toe hoe je het beste een pandemie aan het volk kunt ''verkopen'' Naast de getoonde belangenverstrengeling en de stuitende tunnelvisie is het verontrustend dat deze heer van Ranst in zijn presentatie leugens en gesjoemel met cijfers propageert. De angstcampagne dient ten koste van alles te overwinnen en dat is niet zo gek als je bedenkt dat de oplossing al klaar ligt bij bevriende vaccin-producenten. Saillant detail is dat deze lezing werd gehouden op een conference van de European Scientific Working Group on Influenza (ESWI), waarvan Ab Osterhaus voorzitter is. De lijntjes in de top blijken weer splinterdun.

In de eerste minuten van de video benadrukt de viroloog dat de experts, overheid en media tijdens het verkopen van een pandemie met één mond dienen te spreken. Waar hebben we dit eerder gehoord?

Op NPO Radio 1 vertelde Volkskrant redacteur Pieter Klok op 19 maart doodleuk aan de luisteraars dat het niet de taak van de pers is om kritisch te zijn op overheidsbeleid en dat de media in tijden van crisis zoveel mogelijk met één mond zouden moeten praten.

Het zou iedere burger toch op z'n minst moeten verontrusten dat een hoofdredacteur van een grote opiniebepalende krant in crisistijd de machtscontrolerende functie van de journalistiek zonder blikken of blozen de prullenbak in kiepert. Beluister de tenenkrommende uitspraken zelf in onderstaande video.

Het pad naar de ''waarheid''

We leven in ongekende tijden. Manipulatie, psychologische oorlogsvoering en desinformatie zijn overal. Het begrijpen van de verschillende manipulatietechnieken kan je enorme vrijheid geven en kan het verschil zijn tussen het behouden van je soevereiniteit en jezelf verliezen aan een agenda of ideologie.

Zoals dr. Lawrence Palevsky goed omschrijft in een interview met Jason Shurka zijn er drie manieren om de waarheid tot je te nemen:

  • Luisteren naar je intuïtie;
  • verteld worden wat waar is;
  • en het plegen van eigen onderzoek.

Hij waarschuwt hierbij dat we momenteel de eerste en derde methode van waarheidsvinding aan het verliezen zijn. ''We leven in een maatschappij waarbij het enige dat we voor waar aannemen, datgene is wat ons wordt voorgeschoteld door onze autoriteiten.'', aldus dr. Palevsky. Hiermee externaliseren we volgens de dokter onze macht en geven we onze soevereiniteit op aan valse profeten en goden die zich voordoen als onze redders.

Disclaimer

Dit artikel is een aanzet tot kritisch denken, bewustwording en het volgen van je eigen intuïtie. Het dient in geen geval te worden opgevat als een aanzet tot haat of geweld in welke vorm dan ook.

Interessant? Delen zal schelen!

5 Reacties

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *